بررسی جامعه‌شناختی میزان همگرایی قومیت‌های (فارس، ترک، لر) استان همدان

ایران کشوری چند قومیتی است و موضوع همگرائی یا واگرائی قومی در ارتباط با انسجام اجتماعی و وفاق اجتماعی عام بسیار مهم است. نوشتار حاضر، سعی کرده است از منظر جامعه‌شناختی میزان همگرایی را بین قومیت‌های فارس، ترک و لر در استان همدان بنگرد و نیز عوامل مؤثر بر آن را شناسائی و تحلیل نماید. جهت تبیین نظری این موضوع از نظریۀ نوسازی (توسعۀ فرهنگ و ارتباطات)، ایدۀ جامعۀ مدنی درباره شهروندی و دیدگاه احساس محرومیت نسبی استفاده به عمل آمده است. روش تحقیق حاضر پیمایشی و نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای و متناسب با حجم جامعۀ آماری تعداد 384 نفر از شهروندان استان بر اساس سه فرضیه اصلی؛ وضعیت فرهنگی و ارتباطی افراد، میزان پذیرش اصول شهروندی توسط آنان و میزان احساس محرومیت نسبی مورد بررسی و آزمون قرار گرفته است. البته جهت سنجش سطوح تعاملات بین افراد از طیف فاصلۀ اجتماعی بوگاردوس استفاده شده است. از جمله مهم‌ترین نتایج این تحقیق، شناخت مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر همگرایی قومی شامل: میزان سرمایۀ اجتماعی، میزان پذیرش اصول شهروندی، میزان رضایت‌مندی از زندگی، میزان مشارکت در امور اجتماعی و سیاسی، سن، وضعیت فرهنگی و ارتباطی افراد، میزان احساس محرومیت نسبی و میزان دسترسی به رسانه‌های ارتباطی و عدم ارتباط بین وضعیت تأهل، وضعیت اشتغال و خاستگاه اجتماعی افراد با میزان همگرایی قومی آنان بوده و نتایج تحلیل مسیر نیز بیانگر تبیین مقدار 8/0 از میزان همگرایی قومی توسط متغیر‌های تأثیرگذار فوق بوده است. abstract A Sociological Analysis of Ethnic Convergence Among Fars, Turkish and Lor ethnic Groups in Hamedan Provence Asadollah NaghdiOmid Ali AhmadiMahmood Soltani Ezzat Abstract: Iran is a multiethnic country and the issue of ethnic convergence and divergence is very important in terms of social cohesion and social consensus. The present paper is an attempt to study convergence between  Persian, Turkish and Lor ethnic groups in Hamedan province in Western Iran from a sociological perspective, as well as to identify and analyze the factors affecting it. To develop the theoretical framework, the modernization theory (development of culture and communication), the idea of civil society perspective on citizenship and sense of relative deprivation were used. This study follows a survey-based approach. Using stratified multistage cluster sampling, 384 participants living in Hamedan province were selected based on three main criteria, namely their cultural and communication status, their acceptance of citizenship principles and their sense of relative deprivation. Furthermore, Bougardos’s social distance spectrum scale was used to assess the level of interaction among people. The present study, among other things, helps identify the main factors contributing to ethnic integration including social capital, adoption of principles of citizenship, life satisfaction, social and political participation, age, cultural and communications status, sense of relative deprivation and access to mass media, and finally lack of correlation between people’s marital status, employment status and social origin with their ethnic convergence. Finally, path analysis showed that 0.8% of the observed ethnic convergence could be accounted for using the afore-mentioned variables. Key words: convergence ethnic, ethnicity, Hamedan province, social consensus