تحلیل جامعه‌شناختی تحرک اجتماعیِ بین‌نسلی در شهرکرمانشاه
نوع مقاله : علمی -پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه خوارزمی
2 کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی
چکیده
این تحقیق در پی آن است که به بررسی وضعیت عوامل اجتماعی مؤثر بر تحرک اجتماعی در شهر کرمانشاه بپردازد. در این جا منظور از تحرک، تحرک بین نسلی است که اطلاعات مربوط به آن با استفاده از روش تحقیق پیمایش از یک نمونۀ 300 نفری و به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای، از طریق پرسشنامه و با مصاحبه حضوری جمع‌آوری شده است. شاخص تحرک، متفاوت بودنِ رتبۀ منزلت شغلی فرزند در مقایسه با پدر است. براساس این شاخص، 7/18 درصد افراد پاسخگو دارای تحرک صعودی، 7/25 درصد تحرک افقی، 7/29 درصد دارای تحرک نزولی بوده و 26 درصد پاسخگویان نیز از هیچ‌گونه تحرکی برخوردار نبوده‌اند. در مجموع، یافته‌ها نشان می‌دهند که متغیر سرمایۀ فرهنگی دارای ضریب مثبت با متغیر وابسته است و اثر افزاینده‌ای بر تحرک اجتماعی داشته است، در حالی‌که متغیر تقدیرگرایی دارای ضریب منفی است و اثر کاهنده بر تحرک اجتماعی بین نسلی داشته است. هم‌چنین، بر اساس نتایج آزمون رگرسیون چند متغیره، در حدود 14 در صد از تغییرات متغیر وابسته تحقیق توسط متغیرهای مستقل و زمینه‌ای تحقیق توضیح داده شده است.abstract An Examination of Social Factors Influencing Intergenerational Social Mobility in Kermanshah Bizhan ZareMahvash Latifi Abstract: The present research aims to examine the social factors influencing intergeneration social mobility in the city of Kermanshah. By mobility, we mean intergeneration mobility data about which was obtained through survey method. The research sample consisted of 300 subjects selected through stratified sampling method and via questionnaire and interview. The mobility index refers to the difference between a child’s occupational status compared to his father. Based on this index, 18.7% of the respondents had demonstrated ascending mobility, 25.7% had demonstrated horizontal mobility, and 29.7% had demonstrated descending mobility, with the remaining 26% demonstrating no mobility at all. Overall, the results showed a positive correlation between the cultural capital variable and the dependent variable, thus contributing to social mobility. However, the fatalism variable showed a negative correlation with the dependent variable, reducing the impact on intergenerational social mobility. Furthermore, according to the results obtained from the multivariate regression test, about 14% of changes in the dependent variable could be explained by the independent and background variables.
کلیدواژه‌ها
اشرف، احمد و علی بنو عزیزی(1372) « طبقات اجتماعی در دوره پهلوی» ، ترجمه عماد افروغ، مجله راهبرد، شماره 2،102-106.
ادیبی، حسین(1354) جامعه شناسی طبفات اجتماعی، تهران: انتشارات دانشکده علوم اجتماعی و تعاون دانشگاه تهران.
ازکیا، مصطفی(1364) مقدمه ای بر جامعه شناسی توسعه روستایی، تهران : انتشارات ﻣؤسسه اطلاعات.
بوردیو، پیر(1380) نظریه کنش ترجمه مرتضی مردیها، تهران: نقش و نگار.
بال، ساموئل(1373) انگیزش در آموزش و پرورش، ترجمه علی اصغر مسدد،شیراز:دانشگاه شیراز.
بودون، ریمون (1370) منطق اجتماعی، ترجمه عبدالحسین نیک گهر،تهران:نشر جاویدان.
بودن،ریمون و بوریکو، فرانسوا(1385)فرهنگ جامعه شناسی انتقادی ، ترجمه عبدالحسین نیک گهر،تهران: انتشارات فرهنگ معاصر.
تأمین،ملوین(1373) جامعه شناسی قشربندی و نابرابری های اجتماعی، ترجمه عبدالحسین نیک گهر، تهران: نشر توتیا.
ترنر، جاناتان اچ(1378)مفاهیم و کاربرد های جامعه شناسی، ترجمه محمد عزیز بختیاری و محمد فولادی،تهران:ﻣؤسسه آموزشی و پژوهشی باقرالعلوم.
خدابنده لو، سعید(1372) تحرک اجتماعی بین نسلی:مطالعه موردی شهر کرمانشاه، پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
خدایاری فرد، محمد(1385)آماده سازی و هنجاریابی مقیاس سنجش دینداری دانشجویان،طرح پژوهشی ، دانشکده روان شناسی دانشگاه تهران.
دورکیم، امیل(1357) تقسیم کار اجتماعی، ترجمه حسن حبیبی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
کارنوی، مارتین و هنری لوین(1367)بن بست های اصلاحات آموزشی: بحثی در اقتصاد و جامعه شناسی آموزش و پرورش، ترجمه محمد حسین امیر تیموری،تهران: نشر روز.
کلانتری، صمد و محمد سلمان قائمی زاده(1381) « تحرک اجتماعی و ساخت طبقاتی: مطالعه موردی شهر همدان»، مجله جامعه شناسی ایران، دوره چهارم،شماره 4،زمستان،100-76.
کاظمی پور، شهلا(1374)، تحرک اجتماعی و مهاجرت در شهر تهران، پایان نامه دکتری جامعه شناسی،تهران:دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
کاظمی پور، شهلا (1378)« الگویی در تعیین پایگاه اجتماعی- اقتصادی افراد و سنجش تحرک اجتماعی با تکیه بر مطالعه موردی در شهر تهران» ، نامه علوم اجتماعی،شماره 14،پاییز و زمستان، 139-172.
کوئن، بروس(1381) درآمدی به جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: انتشارات فرهنگ معاصر.
گرب،ادوارد ج(1373) نابرابری اجتماعی، ترجمه محمدسیاهپوش و احمدرضا غروی زاد، تهران: انتشارات فرهنگ معاصر.
گیدنز، آنتونی(1381) جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری کاشانی، تهران: نشر نی.
گیدنز، آنتونی و کارن برد سال(1386) جامعه شناسی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نشرنی.
مارکس، کارل(1357) کاپیتال، ترجمه اسکندری، تهران: انتشارات حزب توده.
محسنی، منوچهر(1379)بررسی آگاهی ها ، نگرش ها و رفتار های اجتماعی وفرهنگی در تهران، تهران: ﻣؤسسه فرهنگی انتشاراتی زهد.
مقدس، علی اصغر (1374)، ساختار شغلی و تحرک اجتماعی در استان‌های فارس و کهکیلویه و بویراحمد، مورد مطالعه شهرهای شیراز و یاسوج، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه تربیت مدرس.
مقدس، علی اصغر و جلیل ایران محبوب (1385) «تحرک طبقاتی و اجتماعی در شهرهای فارسی و بوشهر»، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره اول شماره 1 ، 134-201.
نایبی،هوشنگ(1381 )، قشربندی اجتماعی بر حسب پرستیژ اجتماعی، پایان‌نامه دکتری جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
Allport,Gordon(1979) The Nature of Prejudice(25Anniversary edition)Reading,M A:Addison-Weslley.
Bettelheim,B.& Janowitz(1950) Dynamics of Prejudice,New York:Harper & Brothers.
Blau,P.& O,Duncan(1967) The American Occupational Structure,New York:John Wiley & Sons Company.
Coleman,James S(1988)"Social Capital in the Creation of Human Capital", American Journal of Sociology,94(Supplement),95-120 .
Coleman,James S(1990) Foundations of Social Theory,Cambridge:Harvard University Press.
Cobas,J.A.& I,Deolls(1989)"Family Ties,Co-Ethnic Bonds,and Ethnic Entrepreneurship",Sociological perspectives,32(3), 403-412 .
Ellis,Evelyn(1952) Upward Social Moility Aamong Unmarried Career Women,American Sociological Review, 17,:553-563 .
Glass, David(1954) Social Mobility in Britain, London: Routledge & Kegan Paul.
Grusky , David B. & Robert M. Hauser (1984) "Comparative Social mobility revisited : models of convergence and divergence in 16 countries" , American Sociological Review, 49, 19-38.
Goldthorpe , John H. etal (1980) Social Mobility and Class Structure in Modern Britain ,oxford: Clarendon Press, 2 nd end 1987.
Goldthorpe, John H. & Clive Payne(1986) "Trends in intergenerational class mobility in England and Wales 1972- 1983" , Sociology, 20,1-24.
.Holligshed, Ellis & Kirby(1954) Social Mobility and Mental Illness, A. S. R. 19.(5),577-584.
Heath, Anthony(1981) Social Mobility ,London: Fontana.
Hauser, Robel M(1984) "Vertical Class Mobility in England , France and Sweden" , Acta Socilogical, Vol. 27, 87-110.
Lipset,Seymour Martin & Reinhard Bendix(1959) Social Mobility in Industrial Society,Berkeley:University of California Press.
Marshall,Gordon etal(1988) Social Class in Modern Britain, London:Hutchin son.
Nunn,Alex etal (2007)" Factors Influencing Social Mobility", DWP Research Report ,No.450,Leads:Corprate Document Services.England Metropolitan University.
Sorocin,P.(1959) Social and Cultural Mobility,New York:Free Press.
Turner, Jonathan H.,& Adalberto,Agurre,Jr(1994) American Ethnicity: The Dynamics and Consequences of Discrimination.New York:McGraw Hill.
Sorensen,A(1991)On the Usefulness of Class analysis in Res earch on Social Mobility,Acta Sociology, Vol. 34,pp 71-87.
Torch,Florencia (2005) " Perspective Social Mobility in Chilie in Comparaocialm", American Sociological Review,Vol.70,No.3
Wilensky,Harold & Hugh,Edwards(1949), The Skiddey: Ideological Adjustments of Downward Mobil Workers,American Sociological Review, 24 :2, 213-215.
)