تعارض هنجاری در هنجارهای اقتصادی کسب سود و عوامل موثر بر آن

نوع مقاله : علمی -پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

چگونگی مواجهه کنشگران با هنجارهای مختلف اقتصادی، میزان پذیرش هریک از هنجارها در بین آنان و عوامل تاثیرگذار بر گزینش هنجارها از اهمیت بسیاری برخوردار هستند. در این پژوهش میزان پایبندی کنشگران اقتصادی به سه دسته هنجارهای عرفی، دینی و قانونی کسب سود و مهمترین عوامل موثر بر آن مورد سنجش قرار گرفته است. چارچوب نظری مورد استفاده ترکیبی از نظریات جامعه شناختی، روانشناختی و اقتصادی را مد نظر قرار داده است. این تحقیق با استفاده از روش کمی و با تکنیک پیمایش در شهر تهران با حجم نمونه 354 نفر انجام گرفته است. نتایج به‌دست‌آمده نشان‌دهنده آن است که میانگین پایبندی کنشگران به هنجارهای قانونی مانند رعایت قیمت‌گذاری‌ها، پرهیز از کم‌فروشی و گران‌فروشی و... با میانگین 4.79 از 6 بیشتر از سایر هنجارهای عرفی و دینی بوده است؛ پایبندی به هنجارهای دینی با مقدار 33/4 در مرتبه دوم قرار گرفته و پایبندی به هنجارهای عرفی با میانگین 92/2 کمترین مقدار را به­دست آورده است. بین میزان پایبندی کنشگران به هنجارهای عرفی با پایبندی آنان به هنجارهای دینی و قانونی همبستگی معکوس به‌دست‌آمده است. مهمترین متغیرهای تاثیرگذار بر روی پایبندی کنشگران به هنجارها با بیشترین تاثیر معنادار، متغیرهای هنجار ذهنی پاسخگویان درمورد پایبندی اکثریت، کنترل دیگران مهم، انتظار دیگران مهم، عکس العمل دیگران مهم، شناخت پیامد هنجارها و میزان دینداری بوده اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

تعارض هنجاری در هنجارهای اقتصادی کسب سود و عوامل موثر بر آن

نویسندگان [English]

  • Ahmad Shekarchi
  • Morteza Ganji
Shahid Beheshti University
چکیده [English]

چگونگی مواجهه کنشگران با هنجارهای مختلف اقتصادی، میزان پذیرش هریک از هنجارها در بین آنان و عوامل تاثیرگذار بر گزینش هنجارها از اهمیت بسیاری برخوردار هستند. در این پژوهش میزان پایبندی کنشگران اقتصادی به سه دسته هنجارهای عرفی، دینی و قانونی کسب سود و مهمترین عوامل موثر بر آن مورد سنجش قرار گرفته است. چارچوب نظری مورد استفاده ترکیبی از نظریات جامعه شناختی، روانشناختی و اقتصادی را مد نظر قرار داده است. این تحقیق با استفاده از روش کمی و با تکنیک پیمایش در شهر تهران با حجم نمونه 354 نفر انجام گرفته است. نتایج به‌دست‌آمده نشان‌دهنده آن است که میانگین پایبندی کنشگران به هنجارهای قانونی مانند رعایت قیمت‌گذاری‌ها، پرهیز از کم‌فروشی و گران‌فروشی و... با میانگین 4.79 از 6 بیشتر از سایر هنجارهای عرفی و دینی بوده است؛ پایبندی به هنجارهای دینی با مقدار 33/4 در مرتبه دوم قرار گرفته و پایبندی به هنجارهای عرفی با میانگین 92/2 کمترین مقدار را به‌دست آورده است. بین میزان پایبندی کنشگران به هنجارهای عرفی با پایبندی آنان به هنجارهای دینی و قانونی همبستگی معکوس به‌دست‌آمده است. مهمترین متغیرهای تاثیرگذار بر روی پایبندی کنشگران به هنجارها با بیشترین تاثیر معنادار، متغیرهای هنجار ذهنی پاسخگویان درمورد پایبندی اکثریت، کنترل دیگران مهم، انتظار دیگران مهم، عکس العمل دیگران مهم، شناخت پیامد هنجارها و میزان دینداری بوده اند.

کلیدواژه‌ها [English]

  • پایبندی هنجاری
  • پیروی از هنجارها
  • هنجارهای کسب سود
  • جامعه شناسی اقتصادی
  • سنجش هنجارها

مراجع

- آراسته خو، محمد (1369). نقد و نگرش بر فرهنگ اصطلاحات علمی-اجتماعی. تهران: نشر گستره.
- بوردیو، پیر(1389)، نظریه کنش دلایل عملی و انتخاب عقلانی، مرتضی مردیها، تهران: نقش و نگار، 1389.
- تفضلی، علی(1393)،"پایبندی کارکنان به هنجارهای کار و عوامل موثر بر آن در سازمان های دولتی"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی، دانشکده علوم اجتماعی.
- توسلی، غلامعباس(1374)، نظریه های جامعه شناسی، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
- چلبی، مسعود (1386)، تحلیل اجتماعی در فضای کنش، تهران: نشر نی.
- چلبی، مسعود(1375)، جامعه شناسی نظم: تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی. تهران: نشر نی.
- حسینی قمی، مژگان(1394)،"بررسی عوامل اجتماعی موثر بر پایبندی به هنجارهای اخلاق اقتصادی نیم قرن اخیر در بازار بزرگ تهران"، جامعه پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی- سال ششم، شماره چهارم، زمستان 1394، ص 1تا 27.
- خداپناهی، محمد کریم(1386)، انگیزش و هیجان، تهران: انتشارات سمت.
- یزدانی خوراسگانی، زهرا(1390)،"بررسی میزان و عوامل موثر بر فرهنگ کار در میان ادارات دولتی شهر یزد"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد.
- دیلینی، تیم(1387)، نظریه های کلاسیک جامعه شناس، ترجمه بهرنگ صدیقی، تهران: نشر نی.
- دهخدا، علی اکبر. (1341)، لغت نامه، مسلسل6، 1806،تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
- ریتزر، جورج و گودمن، داگلاس جی(1390)، نظریه جامعه شناسی مدرن، ترجمه خلیل میرزایی و عباس لطفی زاده، تهران: انتشارات جامعه شناسان.
- ستوده، هدایت الله(1380)، آسیب شناسی اجتماعی(جامعه شناسی انحرافات)، تهران:آوای نور.
- عباسی، اقدس(1390)،" بررسی پایبندی به اخلاق حرفه ای پزشکان و عوامل موثر بر آن از منظر جامعه پزشکی شهر تهران(مطالعه موردی دانشجویان دوره ی رزیدنتی دانشگاه تهران)"، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته جامعه شناسی، دانشگاه الزهرا(س).
- عباسی، عرفان(1392). بررسی تاثیر هنجارهای ذهنی بر قصد خرید مشتری(مورد مطالعه: بازار مسکن تهران). پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی. دانشگاه شهید بهشتی.
- عزتی، ناصر(1395)، "جامعه پذیری اقتصادی جوانان شهر تهران، علل و موانع آن" ، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته جامعه شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران : 1395.
- عمید، حسن. (1356)، فرهنگ فارسی عمید، تهران: امیرکبیر.
- کلمن، جیمز(1377)، بنیادهای نظریه اجتماعی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
- کوئن، بروس(1389)، مبانی جامعه شناسی، ترجمه غلامعباس توسلی، تهران: انتشارات سمت.
- گیدنز، آنتونی. (1376)، جامعه شناسی، مترجم حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
- محمدی، اصغر و ارجمند، باقر(1395)،"بررسی رابطه بین پاداش و فرهنگ کار در بین ادارات شهر یاسوج"، دومین کنگره بین المللی توانمند سازی جامعه در حوزه علوم اجتماعی، روانشناسی و علوم تربیتی.
- هاشمی، سید ضیاء و صدیق سروستانی، رحمت اله(1381)، گروه های مرجع در جامعه شناسی و روانشناسی با تاکید بر نظریه های مرتن و فستینگر، نامه علوم اجتماعی، دروه 20، پیاپی 445.
- یوسفی، احمدعلی(1393)، تحلیل اقتصادی-فقهی انتقال سود خالص از سرمایه به نیروی کار، فصلنامه اقتصاداسلامی. سال چهاردهم. شماره 55. ص 121-146
- Hasan, Z. (2008), “Theory of profit from Islamic perspective”, MPRA Paper,No. 8129, http://mpra.ub.uni-muenchen.de/8129/.
- Magni, C.A. (2007c). “Project selection and equivalent CAPM-based investment criteria”, Applied Financial Economics Letters, 3, 165–168.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار